TALES OF THE ‘ORTHODOX NATION’ AND ‘MACEDONIAN FAITH’ EASTER AT MACEDONIANS IN PORECHE IN SCOPE OF REGIME, ETHNIC AND SOCIAL CHANGES IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA
Main Article Content
Abstract
This paper is based on my fieldwork in Poreche Region (Republic of Macedonia), in 2010, 2011, 2013 and 2014. My research focused on the meaning of the Easter holiday for the local community in Makedonski Brod during Macedonian post-communism transformation and also during transition from Yugoslav to an independent state. In a difficult period of transition and under real threat to Macedonians’ subjectivity (by Greeks, Bulgarians and some Albanian groups, see also not-recognition autocephaly of Macedonian Orthodox Church by Serbian and other Orthodox Churches), regular meetings,rituals, talks, storytelling and common fun strengthen local identity. They integrate community and ease people’s concerns about their future and (their?) country. Religionhere is ‘code of meanings’ and it builds social cohesiveness, it’s also – as I observed – the ‘memory’ of local communities and the nation (see Hervieu-Leger’s theory). Rituals and others symbolic practices of the Holy Week period (such as gathering, processions, Towerskuli play etc.) are part of social performance, during which residents of Makedonski Brod remember, (re)build, present and play (perform) their own identity and knowledge about the past of the community. National and local identities are constructed on the basis of Christian religion, territory of town and region, Macedonian language (especially local dialect), and various specific habits and customs. For local people Christianity is not only religion, but national identity (“our Macedonian religion”, “our Orthodox Christian nation”), and it’s opposite, the “Turkish religion”, synonymous of Islam, represented these days by Others - Albanians from Kosovo and Macedonia and especially by radical political Islamic groups (it’s important to say that other Albanian and Islamic groups - especially the Bektashi order - are not seen as dangerous. There is cohabitation and understanding between them and the Orthodox Macedonians, for example during the festival of St George in Makedonski Brod).This article discusses symbolic practices, repeated year after year during Easter by the Macedonians from Makedonski Brod in Poreche. It shows how this holiday preserves the whole community, its identity and territory as well as putting symbolic order into people’s everyday life.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
How to Cite
.
Issue
Section
Articles / Статии
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Известување за авторски права
Авторите ги задржуваат авторските права и го даваат правото на првото објавување на списанието кое истовремено е лиценцирано Creative Commons Attribution License што на другите им овозможува да го споделат делото со потврда за авторството на делото и првичното објавување во ова списание.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
References
Babiński Grzegorz. 2003. Etniczność i religia - formy, płaszczyzny i poziomy powiązań, in: Etniczność a religia, (ed.) A. Posern-Zieliński, Poznań, 9-18.
Balcer Adam. 2002. Rola religii w konflikcie albańsko-macedońskim, in: Wokół Macedonii: siła kultury - kultura siły, (ed.) B. Zieliński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 43-57.
Bielenin-Lenczowska Karolina. 2013. Torbesze - o zmiennych identyfikacjach, przemocy symbolicznej i wykluczeniu, in: Etnograficzne wędrówki po obszarach antropologii, (ed.) Ł. Smyrski, K. Waszczyńska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW & DiG, Warszawa, 385-396.
Bielenin-Lenczowska Karolina (ed.). 2009. Sąsiedztwo w obliczu konfliktu. Relacje społeczne i etniczne w zachodniej Macedonii , IEiAK UW - DiG, Warszawa.
Buden Boris. 2012. Strefa przejścia, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Connerton Paul. 1996. How Societies Remember, Cambridge University Press, Cambridge.
Geertz Clifford. 1992. Religia jako system kulturowy, in: Racjonalność i styl myślenia, (ed.) E. Mokrzycki, IFiS PAN, Warszawa, 498-555.
Geertz Clifford. 2003. Opis gęsty. W stronę interpretatywnej teorii kultury, in: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, (ed.) E. Nowicka, M. Kempny, PWN, Warszawa, 35-58.
Gennep Arnold van. 2006. Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Hayden Robert M. 2002. Intolerant sovereignties and ‘multi-multi’ protectorates, in: Postsocialism. Ideals, ideologies and practices in Eurasia, (ed.) C. M. Hann, London-New York, 159-179.
Hervieu-Leger Daniele. 2007. Religia jako pamięć, NOMOS, Kraków.
Kaźmierska Kaja. 2012. Współczesna pamięć komunikacyjna i kulturowa. Refleksja inspirowana koncepcją Jana Assmanna, in: Kultura jako pamięć. Posttradycyjne znaczenie przeszłości, (ed.) E. Hałas, NOMOS, Kraków, 43-62.
Kitromilides Paschalis M. 1989. “Imagined communities” and the origins of national question in the Balkans, European History Quarterly, vol. 19, no. 2, 177-185.
Kličkova Vera. 1957. Veligdenski obiczai vo Porecze, Glasnik na Muzejskoto konzervatorsko društvo, Skopje.
Leach Edmund, Greimas Algirdas J. 1989. Rytuał i narracja, PWN, Warszawa.
Leeuw Gerardus van der. 1997. Fenomenologia religii, Książka i Wiedza, Warszawa.
Libera Zbigniew. 1987. Semiotyka barw w polskiej kulturze ludowej i w innych kulturach słowiańskich, Etnografia Polska, XXXI, vol. 1, 115-138.
Lijka Kazimierz. 2008. Święto Paschy w Kościele prawosławnym. Liturgia i teologia, Biuletyn ANAMNSIS, no. 53, 89-94.
Lubańska Magdalena. 2012. Synkretyzm a podziały religijne w Bułgarskich Rodopach, Wydawnictwa Uniwersytety Warszawskiego, Warszawa.
Lubaś Marcin. 2008. Wprowadzenie. Tradycja a zmiana społeczna, in: Tworzenie i odtwarzanie kultury, (ed.) G. Kubica, M. Lubaś, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 9-29.
Lubaś Marcin. 2011. Różnowiercy. Współistnienie międzyreligijne w zachodniomacedońskiej wsi, NOMOS, Kraków.
Makurat Mirella [in print], Święto jako performans pamięci i element wspólnoty lokalnej. Wielkanoc u Macedończyków na Poreczu.
Markovikj Marijan. 2001. Pregled na makedonskite dijalekti, MANU, Skopje.
Mauss Marcel. 2007. Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych, in: Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper, PWN, Warszawa, 107-168.
Minczew Georgi. 2003. Święta Księga – Ikona – Obrzęd. Teksty kanoniczne i pseudokanoniczne a ich funkcjonowanie w sztuce sakralnej i folklorze prawosławnych Słowian na Bałkanach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Obrębski Józef. 1972. Obrzędowa i społeczna struktura wsi macedońskiej, Etnografia Polska, XVI, vol. 1, 201-214.
Perry Duncan. 2003. Konfliktni ambicii i zaednički sudbinii: minatoto, segašnosta i idninata na Albancite i Makedoncite, in: Makedonsko prašanje, (ed.) V. Roudometof, Evro Balkan Press, Skopje, 363-421.
Poulton Hugh. 1997. Islam, ethnicity and state in the contemporary Balkans, in: Muslim Identity and the Balkan State, (ed.) H. Poulton, S. Taji-Farouki, London, 13-32
Risteski Ljupčo. 1993. Kontinuitet, promeni, funkcii i formi na izrzuvanje na tradicijata vo sovremeni uslovi – na primerot pokrsti vo selo Zapolżani, Prilepsko, Etnolog, 4-5, IEiA, Skopje.
Risteski Ljupčo. 2009. Priznavanjeto avtokefalnost na Makedonskata Pravoslavna Crkva (MPC) kako prašanje makedonskiot nacionalen identitet, EtnoAntropoZoom, no. 6, 144-188.
Szacka Barbara. 2006. Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Thompson Ewa. 2008. Postmodernizm, pamięć, logocentryzm, (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, red. H. Gosk, B. Karwowska, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa, 37-53.
Vickers Miranda. 1998. Between Serb and Albanian: a History of Kosovo, Columbia University Press, New York.
Vrażinovski Tanas, Wrocławski Krzysztof, Zadrożyńska Anna (ed.). 2002. Ludowe obrzędy i podania, Etnograficzne i folklorystyczne studia porównawcze wsi polskiej i macedońskiej, UW IEiAK, Warszawa.
Zieliński Bogusław. 2002. Wokół Macedonii Siła kultury – kultura siły, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Zowczak Magdalena. 2000. Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej, Wydawnictwo FUNNA, Wrocław.
Zowczak Magdalena. 2005. Regiony, granice, rubieże, ed. L. Mróz, M. Zowczak, DiG, Warszawa, 205-224.
Internet sources:
http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaXIII.pdf
http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/
http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid=3b31e166c http://www.kkbids.
episkopat.pl/uploaded/a53/53-15.pdf
Balcer Adam. 2002. Rola religii w konflikcie albańsko-macedońskim, in: Wokół Macedonii: siła kultury - kultura siły, (ed.) B. Zieliński, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 43-57.
Bielenin-Lenczowska Karolina. 2013. Torbesze - o zmiennych identyfikacjach, przemocy symbolicznej i wykluczeniu, in: Etnograficzne wędrówki po obszarach antropologii, (ed.) Ł. Smyrski, K. Waszczyńska, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW & DiG, Warszawa, 385-396.
Bielenin-Lenczowska Karolina (ed.). 2009. Sąsiedztwo w obliczu konfliktu. Relacje społeczne i etniczne w zachodniej Macedonii , IEiAK UW - DiG, Warszawa.
Buden Boris. 2012. Strefa przejścia, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Connerton Paul. 1996. How Societies Remember, Cambridge University Press, Cambridge.
Geertz Clifford. 1992. Religia jako system kulturowy, in: Racjonalność i styl myślenia, (ed.) E. Mokrzycki, IFiS PAN, Warszawa, 498-555.
Geertz Clifford. 2003. Opis gęsty. W stronę interpretatywnej teorii kultury, in: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, (ed.) E. Nowicka, M. Kempny, PWN, Warszawa, 35-58.
Gennep Arnold van. 2006. Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Hayden Robert M. 2002. Intolerant sovereignties and ‘multi-multi’ protectorates, in: Postsocialism. Ideals, ideologies and practices in Eurasia, (ed.) C. M. Hann, London-New York, 159-179.
Hervieu-Leger Daniele. 2007. Religia jako pamięć, NOMOS, Kraków.
Kaźmierska Kaja. 2012. Współczesna pamięć komunikacyjna i kulturowa. Refleksja inspirowana koncepcją Jana Assmanna, in: Kultura jako pamięć. Posttradycyjne znaczenie przeszłości, (ed.) E. Hałas, NOMOS, Kraków, 43-62.
Kitromilides Paschalis M. 1989. “Imagined communities” and the origins of national question in the Balkans, European History Quarterly, vol. 19, no. 2, 177-185.
Kličkova Vera. 1957. Veligdenski obiczai vo Porecze, Glasnik na Muzejskoto konzervatorsko društvo, Skopje.
Leach Edmund, Greimas Algirdas J. 1989. Rytuał i narracja, PWN, Warszawa.
Leeuw Gerardus van der. 1997. Fenomenologia religii, Książka i Wiedza, Warszawa.
Libera Zbigniew. 1987. Semiotyka barw w polskiej kulturze ludowej i w innych kulturach słowiańskich, Etnografia Polska, XXXI, vol. 1, 115-138.
Lijka Kazimierz. 2008. Święto Paschy w Kościele prawosławnym. Liturgia i teologia, Biuletyn ANAMNSIS, no. 53, 89-94.
Lubańska Magdalena. 2012. Synkretyzm a podziały religijne w Bułgarskich Rodopach, Wydawnictwa Uniwersytety Warszawskiego, Warszawa.
Lubaś Marcin. 2008. Wprowadzenie. Tradycja a zmiana społeczna, in: Tworzenie i odtwarzanie kultury, (ed.) G. Kubica, M. Lubaś, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 9-29.
Lubaś Marcin. 2011. Różnowiercy. Współistnienie międzyreligijne w zachodniomacedońskiej wsi, NOMOS, Kraków.
Makurat Mirella [in print], Święto jako performans pamięci i element wspólnoty lokalnej. Wielkanoc u Macedończyków na Poreczu.
Markovikj Marijan. 2001. Pregled na makedonskite dijalekti, MANU, Skopje.
Mauss Marcel. 2007. Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych, in: Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper, PWN, Warszawa, 107-168.
Minczew Georgi. 2003. Święta Księga – Ikona – Obrzęd. Teksty kanoniczne i pseudokanoniczne a ich funkcjonowanie w sztuce sakralnej i folklorze prawosławnych Słowian na Bałkanach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Obrębski Józef. 1972. Obrzędowa i społeczna struktura wsi macedońskiej, Etnografia Polska, XVI, vol. 1, 201-214.
Perry Duncan. 2003. Konfliktni ambicii i zaednički sudbinii: minatoto, segašnosta i idninata na Albancite i Makedoncite, in: Makedonsko prašanje, (ed.) V. Roudometof, Evro Balkan Press, Skopje, 363-421.
Poulton Hugh. 1997. Islam, ethnicity and state in the contemporary Balkans, in: Muslim Identity and the Balkan State, (ed.) H. Poulton, S. Taji-Farouki, London, 13-32
Risteski Ljupčo. 1993. Kontinuitet, promeni, funkcii i formi na izrzuvanje na tradicijata vo sovremeni uslovi – na primerot pokrsti vo selo Zapolżani, Prilepsko, Etnolog, 4-5, IEiA, Skopje.
Risteski Ljupčo. 2009. Priznavanjeto avtokefalnost na Makedonskata Pravoslavna Crkva (MPC) kako prašanje makedonskiot nacionalen identitet, EtnoAntropoZoom, no. 6, 144-188.
Szacka Barbara. 2006. Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Thompson Ewa. 2008. Postmodernizm, pamięć, logocentryzm, (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku, red. H. Gosk, B. Karwowska, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa, 37-53.
Vickers Miranda. 1998. Between Serb and Albanian: a History of Kosovo, Columbia University Press, New York.
Vrażinovski Tanas, Wrocławski Krzysztof, Zadrożyńska Anna (ed.). 2002. Ludowe obrzędy i podania, Etnograficzne i folklorystyczne studia porównawcze wsi polskiej i macedońskiej, UW IEiAK, Warszawa.
Zieliński Bogusław. 2002. Wokół Macedonii Siła kultury – kultura siły, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Zowczak Magdalena. 2000. Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej, Wydawnictwo FUNNA, Wrocław.
Zowczak Magdalena. 2005. Regiony, granice, rubieże, ed. L. Mróz, M. Zowczak, DiG, Warszawa, 205-224.
Internet sources:
http://www.stat.gov.mk/Publikacii/knigaXIII.pdf
http://www.pewforum.org/2012/12/18/table-religious-composition-by-country-in-percentages/
http://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?docid=3b31e166c http://www.kkbids.
episkopat.pl/uploaded/a53/53-15.pdf