„ТИТО СЕ ВРАЌА ВО СКОПЈЕ“ : ЗАБОРАВАНИ СЕЌАВАЊА ЗА ЈОСИП БРОЗ
Article Sidebar
Published
Sep 29, 2020
Main Article Content
Abstract
По распаѓањето на СФР Југославија, во независната Република Македонија се случуваа наизменични временски периоди кога сеќавањето и заборавањето на ликот и делото на Ј. Б. Тито се интензивираа или се неутрализираа низ одредени постапки на политичките елити. Во овој текст се обидувам ова да го разгледам низ примери на односот на државните власти и политичките центри на моќ како во случајов односот кон уметничкиот портрет на Ј. Б. Тито од авторот Д. Кондовски, кон пораката на Тито искажана по земјотресот во Скопје во 1963 година и испишана на ѕидот на старата железничка станица – денешен Музеј на град Скопје и кон други културни споменици и институции поврзани со сеќавањата на Ј. Б. Тито. Во периодите по независноста на Република Македонија кога на власт e партијата ВМРО-ДПМНЕ, забележителна е тенденцијата за отстранување или криење на уметничките дела на кои е претставен Ј. Б. Тито во музејските депоа, со цел „бришење“ или заборавање на делото на Ј. Б. Тито од македонските колективни сеќавања.
Од друга страна, пак, иницијативите што се појавуваат на интернет и во јавните медиуми во циклусите кога ВМРО-ДПМНЕ не е на власт, посебно по 2017 година, се залагаат за враќање на пораката на Ј. Б. Тито на ѕидот на Музејот, со што иницијаторите сметаат дека сеќавањето за Ј. Б. Тито ќе се врати во воспоставената идеја за градот Скопје како град на солидарноста, бидејќи, според нив, „едноставно тој концепт е нешто што секое здраво општество го негува“.
Од друга страна, пак, иницијативите што се појавуваат на интернет и во јавните медиуми во циклусите кога ВМРО-ДПМНЕ не е на власт, посебно по 2017 година, се залагаат за враќање на пораката на Ј. Б. Тито на ѕидот на Музејот, со што иницијаторите сметаат дека сеќавањето за Ј. Б. Тито ќе се врати во воспоставената идеја за градот Скопје како град на солидарноста, бидејќи, според нив, „едноставно тој концепт е нешто што секое здраво општество го негува“.
Downloads
Download data is not yet available.
Article Details
How to Cite
.
Issue
Section
Articles / Статии
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Известување за авторски права
Авторите ги задржуваат авторските права и го даваат правото на првото објавување на списанието кое истовремено е лиценцирано Creative Commons Attribution License што на другите им овозможува да го споделат делото со потврда за авторството на делото и првичното објавување во ова списание.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
References
Ачкоска, Виолета. 2016(2011). „Современото македонско општество помеѓу либерализмот и реболшевизацијата“, Годишен зборник, 87–103. Скопје: Филозофски факултет, Историско-филолошки оддел, dl.fzf.ukim.edu.mk/index.php/godz/article/download/1147/1126.
Đerić, Gordana. 2009. „Označeno i neoznačeno u narativima društvenog pamčenja: jugoslovenki slučaj, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 83-92. Zagreb: Disput.
Cipek, Tihomir. 2009. „Sjećanje na 1945: čuvanje i brisanje: O snazi obiteljskih narativa“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 155–165. Zagreb: Disput.
Ćalović, Dragan. 2011. „Učešće jugoslovenske posleratne umetnosti u učvršćivanju imidža Josipa Broza Tita“, Kultura polisa 15(VIII): 177–194.
Gerazova, Iskra. 2006. „Тој пак крена галама: Сопствени согледувања и искуства за ликот на Тито“, Tito – stara ikona v novih kontekstih, Kula,Revija Slovenskega etnološkega in antropološkega združenja, Posebna iz-daja, 97–99. Ljubljana.
Jančeva, Ljubica, Litovski, Aleksandar. 2017. „Uspostavljanje sopstvenog iden-titeta: Makedonija i Makedonci u Jugoslaviji“, Jugoslavija u istoriskoj perspektivi, 149–171. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
Kuljić, Тodor. 2014. Tanatopolitika, sociološkoistorijska analiza političke upotrebe smrti, Žarko Čigoja (ur.). Beograd: Čigoja.
Makuljević, Nenad. 2017. „Od umetnosti nacije do umetnosti teritorije: Jugoslov-enska umetnost i kultura“, Jugoslavija u istoriskoj perspektivi, 414–433. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
ЕтноАнтропоЗум128
Merenik, Lidija. 2009. „Kultura zaborava: Jugoslovenska umetnost i kulturna politika oko 1945. i njena sudbina pola veka kasnije na primeru portreta Josipa Broza Tita“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavan-je prošlosti, 127–140. Zagreb: Disput.
Pavićević, Đorđe. 2009. „Zajednice pamćenja i režimi pamćenja: ka odgovor-nom pamćenju“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 93–106. Zagreb: Disput.
Potkonjak, Sanja, Pletenac, Tomislav. 2007. „Grad i ideologija: ’Kultura zabor-ava‘ na primjeru grada Siska“, Studia ethnologica Croatica 19: 171–198.
Rot, Klaus 2000. „Narodna kultura Jugoistočne Evrope u moderno doba“, Slike u glavama, Ogledi o narodnoj kulturi u jugoistočnoj Evropi, Ivan Čolović (ur.), 139–160. Beograd: Biblioteka XX vek.
Velikonja, Mitja. 2008. Titostalgia – A Study of Nostalgia for Josip Broz, Ljub-ljana: Mirovni inštitut.Velikonja, Mitja. 2017. „Yu-retrovizor: Načini sećanja na Jugoslaviju“, Jugoslavi-ja u istoriskoj perspektivi,485–513. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
Đerić, Gordana. 2009. „Označeno i neoznačeno u narativima društvenog pamčenja: jugoslovenki slučaj, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 83-92. Zagreb: Disput.
Cipek, Tihomir. 2009. „Sjećanje na 1945: čuvanje i brisanje: O snazi obiteljskih narativa“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 155–165. Zagreb: Disput.
Ćalović, Dragan. 2011. „Učešće jugoslovenske posleratne umetnosti u učvršćivanju imidža Josipa Broza Tita“, Kultura polisa 15(VIII): 177–194.
Gerazova, Iskra. 2006. „Тој пак крена галама: Сопствени согледувања и искуства за ликот на Тито“, Tito – stara ikona v novih kontekstih, Kula,Revija Slovenskega etnološkega in antropološkega združenja, Posebna iz-daja, 97–99. Ljubljana.
Jančeva, Ljubica, Litovski, Aleksandar. 2017. „Uspostavljanje sopstvenog iden-titeta: Makedonija i Makedonci u Jugoslaviji“, Jugoslavija u istoriskoj perspektivi, 149–171. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
Kuljić, Тodor. 2014. Tanatopolitika, sociološkoistorijska analiza političke upotrebe smrti, Žarko Čigoja (ur.). Beograd: Čigoja.
Makuljević, Nenad. 2017. „Od umetnosti nacije do umetnosti teritorije: Jugoslov-enska umetnost i kultura“, Jugoslavija u istoriskoj perspektivi, 414–433. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
ЕтноАнтропоЗум128
Merenik, Lidija. 2009. „Kultura zaborava: Jugoslovenska umetnost i kulturna politika oko 1945. i njena sudbina pola veka kasnije na primeru portreta Josipa Broza Tita“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavan-je prošlosti, 127–140. Zagreb: Disput.
Pavićević, Đorđe. 2009. „Zajednice pamćenja i režimi pamćenja: ka odgovor-nom pamćenju“, Kultura sjećanja: 1945. Povijesni lomovi i svladavanje prošlosti, 93–106. Zagreb: Disput.
Potkonjak, Sanja, Pletenac, Tomislav. 2007. „Grad i ideologija: ’Kultura zabor-ava‘ na primjeru grada Siska“, Studia ethnologica Croatica 19: 171–198.
Rot, Klaus 2000. „Narodna kultura Jugoistočne Evrope u moderno doba“, Slike u glavama, Ogledi o narodnoj kulturi u jugoistočnoj Evropi, Ivan Čolović (ur.), 139–160. Beograd: Biblioteka XX vek.
Velikonja, Mitja. 2008. Titostalgia – A Study of Nostalgia for Josip Broz, Ljub-ljana: Mirovni inštitut.Velikonja, Mitja. 2017. „Yu-retrovizor: Načini sećanja na Jugoslaviju“, Jugoslavi-ja u istoriskoj perspektivi,485–513. Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.