ПОЛИТИЧКИ ЗАСНОВАНА „ЖЕНСКА СОЛИДАРНОСТ“ ВО СОЦИЈАЛИСТИЧКА МАКЕДОНИЈА (РЕФЛЕКСИВЕН ТЕКСТ ЗА ИЗВОРОТ „МАКЕДОНКА – ОРГАН НА АФЖ“, 1944 – 1953 ГОДИНА)

Main Article Content

Ивана Хаџиевска
https://orcid.org/0000-0002-0992-2859

Abstract

Ова е рефлексивен текст посветен на списанието „Македонка – орган на Антифашистичкиот фронт на жените на Македонија“ (1944 – 1953), третирано како посебен периодичен извор. Како официјален орган на организацијата на жените на Комунистичката партија, и прво женско списание на македонски јазик, претставува примарен извор за следење на политичките и пропагираните обрасци на државата за еманципација на жените во рамките на социјалистичката држава. Овој извор може да биде клучен и во истражувањето на концептот и социјалните практики на солидарност меѓу жените. Мојата теза е дека, во рамките на агендата на АФЖ и теренската работа посветена на женската еманципација, се родиле нови односи меѓу жените, во смисла на родовата димензија на социјалниот живот. Оваа „сестринска солидарност“ била основана низ посветеноста на жените за исполнување/решавање на задачите околу родовите прашања во руралните заедници. Така, за првпат во македонскиот историски контекст, новото политичко дејствување на жените во општеството било поврзано со нивна мобилизација и сложена организација надвор од патријархалната структура на роднинските групи.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Section
Articles / Статии

References

Izvori
Drzhaven arhiv na Republika Severna Makedonija – Oddelenie Bitola. Fond 904 „Okoliski odbor na Antifashistichkiot front na zhenite – Resen (1946 – 1950)“.
Makedonka – organ na AFZh (1944 – 1952).
Literatura
Veskovikj-Vangeli, Vera. 1982. Zhenata vo revolucijata na Makedonija: 1941 – 1945. Skopje: Institut za nacionalna istorija.
Veskovikj-Vangeli, Vera. 1994. Antifashistichkiot front na zhenite na Makedonija: (1943 – 1945). Zbornik na dokumenti. Ur. Vera Veskovikj-Vangeli. Skopje: Organizacija na zhenite na Makedonija, Odbor za odbelezhuvanje 50 godini na AFZh; Globus.
Veskovikj-Vangeli, Vera, Jovanovikj, Marija. 1976. Zbornik na dokumenti za uchestvoto na zhenite od Makedonija vo Narodnoosloboditelnata vojna i revolucijata: 1941 – 1945. Skopje: Institut za nacionalna istorija.
Veskovikj-Vangeli, Vera, Manevski, Mane. 1985. Osmi mart i naprednoto dvizhenje na zhenite vo Makedonija (1939 – 1945). Skopje: Arhiv na Makedonija.
Ilievski, Borche. 2017. Demografskite karakteristiki na Vardarska Makedonija megju dvete svetski vojni (analiza na jugoslovenskite popisi od 1921 i 1931 godina). Skopje: Filozofski fakultet.
Lajtner-Stojanov, Darko. 2022. „Pismenosta i prosvetata vo spisanieto ’Makedonka‘ (1944 – 1952): Megju rodova emancipacija i politichka mobilizacija“. Arhivi na nevidlivite: Makedonka – organ na AFZh (1944 – 1952), istoriski iskustva i kulturna memorija. Ur.: Ivana Hadzhievska, Jana Kocevska. Skopje: Centar za istrazhuvanje na nacionalizmot i kulturata, 151–186.
Hadzhievska, Ivana. 2021. Chovechkata sostojba na industriskite rabotnici vo Vardarska Makedonija. Magisterska teza. Filozofski fakultet, Skopje.
Hadzhievska, Ivana. 2021a. „Pechatot i politichkata dejstvenost na zhenite vo makedonskoto minato: Temi i primeri od uchestvoto na zhenite vo sferata na javnoto i politichkoto vo 20 vek“. Arhivi na nevidlivite: Zhenite vo pechatot od Vardarska Makedonija pomegju dvete svetski vojni. Ur.: Ivana Hadzhievska, Jana Kocevska. Skopje: Centar za istrazhuvanje na nacionalizmot i kulturata, 59–85.
Hadzhievska, Ivana. 2022. „’Politichko izdignuvanje na zhenite‘: Formi na politichko uchestvo na zhenite vo socijalistichka Makedonija (1944 – 1953)“. Arhivi na nevidlivite: Makedonka – organ na AFZh (1944 – 1952), istoriski iskustva i kulturna memorija. Ur.: Ivana Hadzhievska, Jana Kocevska. Skopje: Centar za istrazhuvanje na nacionalizmot i kulturata, 59–101.
Božinović, Neda. 1996. Žensko pitanje u Srbiji u 19. i 20. veku. Beograd: Feministička 94.
Hadjievska, Ivana. 2023. „Women’s emancipation through a planned economy. Representations from the socialist magazine ’Makedonka‘ (1947 – 1951)“. Zarah – CEU, 31.3.2023. https://zarah-ceu.org/womens-emancipation-through-a-planned-economy-representations-from-the-socialist-magazine-makedonka-1947-1951/
Okić, Tijana. 2016. „Od revolucionarnog do proizvodnog subjekta: Alternativna historija AFŽ-a“. Izgubljena revolucija: AFŽ između mita i zaborava. Ur.: Andreja Dugandžić, Tijana Okić. Sarajevo: Udruženje za kulturu i umjetnost Crvena, 147–187.
Pantelić, Ivana. 2022. „AFŽ: A Brief History of Social Change“. Invisible archives: Makedonka – organ of the WAF (1944 – 1952), historical experiences and cultural memory. Eds.: Ivana Hadjievska, Jana Kocevska. Skopje: Center for research of nationalisma and culture, 9–20.
Slapšak, Svetlana. 2023. „O solidarnosti“. Peščanik, 9.9.2023. https://pescanik.net/o-solidarnosti/
Sokolov, Lazar. 1962. Promene u strukturi stanovništva na teritoriji NR Makedonije 1921 – 1953 godine kao odraz ekonomskog razvoja. Skopje: Ekonomski institut.
Whitehead, Ann. 1984. „Women’s solidarity – and divisions among women“. Bulletin of the Institute of Development Studies 15, no 1 (January), 6–11. DOI: 10.1111/J.1759-5436.1984.MP15001002.X